Bệnh viêm khớp dạng thấp không chỉ đơn thuần là những cơn đau nhức khớp dai dẳng mà còn là một cuộc chiến dài hơi giữa hệ miễn dịch và chính cơ thể người bệnh. Trong suốt quá trình hành nghề, tôi đã gặp không ít bệnh nhân đến khi khớp đã biến dạng, tay chân cứng lại mới đi khám. Lúc đó, việc điều trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Vì vậy, tôi luôn khuyên bệnh nhân – điều quan trọng không chỉ là chữa, mà là hiểu đúng và điều trị sớm, đúng cách. Bài viết này sẽ giúp bạn nhìn rõ hơn về các phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp, từ góc nhìn kết hợp giữa y học hiện đại và Đông y truyền thống.

1. Hiểu đúng về viêm khớp dạng thấp trước khi điều trị

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn mãn tính, xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô của chính cơ thể. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến khớp mà còn có thể tác động đến da, phổi, tim, mắt. Trong Đông y, căn nguyên của bệnh thuộc nhóm “phong – hàn – thấp – nhiệt” xâm nhập cơ thể, làm tắc nghẽn khí huyết và gây đau nhức, co cứng khớp.

Nếu không điều trị sớm, quá trình viêm mạn tính sẽ dần phá hủy sụn và xương, dẫn đến biến dạng khớp, teo cơ, mất khả năng vận động. Điều này cho thấy: dù Tây y hay Đông y, mục tiêu hàng đầu vẫn là giảm viêm – giảm đau – bảo tồn chức năng khớp – ngăn ngừa biến chứng.

---

2. Phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp theo Tây y

2.1. Điều trị bằng thuốc

Trong Tây y, thuốc là lựa chọn đầu tiên và chủ yếu. Các nhóm thuốc thường dùng bao gồm:

• NSAID (thuốc kháng viêm không steroid): Giúp giảm đau và giảm sưng nhanh, thường dùng cho giai đoạn đầu. Tuy nhiên, dùng lâu dài có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày và gan.
• Corticosteroid: Có tác dụng mạnh hơn, giúp giảm viêm nhanh và ức chế miễn dịch, nhưng cần theo dõi liều lượng chặt chẽ để tránh tác dụng phụ như loãng xương, tăng huyết áp.
• DMARDs (thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm): Đây là nền tảng điều trị lâu dài, giúp làm chậm tiến triển của bệnh và ngăn tổn thương khớp vĩnh viễn.
• Thuốc sinh học (biologics): Nhắm đến các phân tử gây viêm cụ thể trong hệ miễn dịch, thường được chỉ định khi bệnh nhân không đáp ứng với thuốc truyền thống.

2.2. Phẫu thuật trong trường hợp nặng

Khi khớp đã bị phá hủy hoặc biến dạng nghiêm trọng, phẫu thuật chỉnh hình hoặc thay khớp nhân tạo là phương án cần thiết. Dù vậy, tôi luôn khuyên bệnh nhân nên coi đây là giải pháp cuối cùng, vì phẫu thuật chỉ phục hồi cơ học chứ không giải quyết được căn nguyên tự miễn của bệnh.

3. Phương pháp điều trị theo Đông y

3.1. Quan điểm Đông y về viêm khớp dạng thấp

Theo Đông y, bệnh xuất phát từ sự mất cân bằng âm dương, khi phong – hàn – thấp xâm nhập cơ thể làm tắc nghẽn kinh lạc, khí huyết không lưu thông, khiến khớp sưng, đau, cứng. Việc điều trị vì vậy không chỉ nhằm giảm đau mà còn loại bỏ tà khí, phục hồi khí huyết và bồi bổ can thận – hai tạng chủ xương và gân.

3.2. Các bài thuốc kinh điển trong điều trị

• Quyên tý thang: Giúp khu phong, tán hàn, thông kinh hoạt lạc, giảm đau nhức xương khớp.
• Độc hoạt tang ký sinh thang: Dành cho người bệnh lâu năm, khớp sưng đau, tê mỏi toàn thân. Bài thuốc vừa trị phong thấp vừa bổ can thận, mạnh gân cốt.
• Quế chi thược dược tri mẫu thang: Hiệu quả cho người đau khớp do phong hàn, giúp tán hàn, thông dương và giảm cứng khớp.

Các bài thuốc này đều cần được gia giảm theo thể trạng từng người, vì mỗi bệnh nhân có thể hư – thực khác nhau. Trong thực hành, tôi thường kết hợp thuốc uống với xoa bóp bấm huyệt, châm cứu để tăng hiệu quả, giúp khí huyết lưu thông, giảm viêm nhanh hơn.

3.3. Châm cứu và bấm huyệt hỗ trợ điều trị

Châm cứu giúp kích hoạt các huyệt đạo, giảm đau và tăng tiết endorphin tự nhiên, trong khi bấm huyệt hỗ trợ thư giãn cơ, tăng tuần hoàn máu đến khớp. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho người cao tuổi hoặc người không dùng được thuốc Tây dài hạn.

4. Kết hợp Đông – Tây y: Giải pháp toàn diện cho bệnh nhân hiện đại

Trong kinh nghiệm của tôi, kết hợp Đông – Tây y đúng cách mang lại hiệu quả cao hơn hẳn. Tây y giúp kiểm soát viêm nhanh, còn Đông y duy trì ổn định lâu dài, giảm nguy cơ tái phát và phục hồi thể trạng.

Ví dụ, nhiều bệnh nhân sau khi điều trị Tây y đã ổn định triệu chứng nhưng vẫn mệt mỏi, đau âm ỉ. Khi tôi cho kết hợp bài thuốc bổ can thận và bấm huyệt định kỳ, tình trạng đau giảm rõ, giấc ngủ và sức khỏe tổng thể được cải thiện.

Bên cạnh điều trị, người bệnh cần chú trọng dinh dưỡng và lối sống:

• Ăn nhiều rau xanh, cá béo, thực phẩm giàu omega-3.
• Hạn chế thịt đỏ, đồ chiên rán, rượu bia, thuốc lá.
• Duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục nhẹ như đi bộ, yoga, bơi lội.
• Giữ tinh thần thoải mái – vì stress là yếu tố làm bệnh nặng thêm.

5. Chăm sóc và hỗ trợ điều trị tại nhà

Người bệnh nên học cách tự chăm sóc khớp mỗi ngày:

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng khớp khi trời lạnh.
• Xoa bóp nhẹ nhàng buổi sáng để giảm cứng khớp.
• Ngâm tay, chân bằng nước muối ấm hoặc nước gừng giúp khí huyết lưu thông.
• Nghỉ ngơi hợp lý, tránh lao động nặng hoặc đứng – ngồi quá lâu.

Tôi cũng thường khuyên bệnh nhân dùng thêm các thảo dược hỗ trợ xương khớp, đặc biệt những sản phẩm có chiết xuất từ Độc hoạt, Tang ký sinh, Ngưu tất, Đương quy… Đây là những dược liệu đã được chứng minh giúp giảm viêm, giảm đau, tăng cường sức khỏe gân xương. Một trong những sản phẩm tôi đánh giá cao là Thảo Linh Tiên của Dược Bình Đông – vì được bào chế hoàn toàn từ thảo dược, an toàn, phù hợp với thể trạng người Việt và có tác dụng hỗ trợ phục hồi khớp rất tốt.

Kết luận

Viêm khớp dạng thấp không phải là “án chung thân” nếu người bệnh hiểu đúng và điều trị đúng hướng. Bằng cách kết hợp giữa khoa học hiện đại và y học cổ truyền, chúng ta có thể giúp bệnh nhân không chỉ giảm đau mà còn lấy lại niềm vui vận động, phục hồi chất lượng sống.

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng sưng đau khớp, hãy đừng chần chừ – điều trị sớm luôn là bước quan trọng nhất.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Viêm khớp dạng thấp có chữa khỏi hoàn toàn không?
Không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt và ngăn ngừa biến chứng nếu điều trị sớm, đúng cách.

2. Người bị viêm khớp dạng thấp có nên tập thể dục không?
Có. Các bài tập nhẹ như yoga, bơi, đi bộ rất tốt cho khớp và tuần hoàn máu.

3. Có thể chỉ dùng Đông y điều trị không cần thuốc Tây không?
Tùy mức độ bệnh. Với giai đoạn nhẹ, Đông y có thể kiểm soát tốt. Nhưng ở giai đoạn nặng, nên kết hợp Tây y để giảm viêm nhanh, sau đó duy trì bằng Đông y.

4. Viêm khớp dạng thấp có di truyền không?
Có yếu tố di truyền, nhưng chế độ sống lành mạnh có thể giảm nguy cơ khởi phát bệnh.

5. Dược Bình Đông có sản phẩm nào hỗ trợ bệnh này không?
Có. Thảo Linh Tiên là sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên giúp giảm đau, giảm viêm và phục hồi khớp hiệu quả, được nhiều bệnh nhân tin dùng.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh

Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh là truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Nguồn Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital